Bockbier

Over bockbier wordt gezegd dat het de enige Nederlandse biertraditie is: het enige ‘echt’ Nederlandse bier van de laatste honderd jaar. Hoewel de oorsprong niet in Nederland ligt hebben wij een geheel eigen draai aan bockbier gegeven door het vrijwel uitsluitend aan seizoenen te hangen. Maar hoe zit dit dan?

Wat betekent bockbier?

Oorspronkelijk betekent bockbier niets anders dan ‘een zwaardere versie van een bepaald bier’. In alcoholische zin dan. Zo kun je tarwebock hebben: een sterker Hefeweissbier. Of een Rauchbock: een zwaarder rookbier. In Nederland is van lieverlee het gebruik ontstaan om in het najaar een donker, bitterzoet bier op de markt te brengen. Geen superzwaar bier, maar meestal rond de 6,5% en daarmee steviger dan een pilsje. En dat bockbier is dan overigens inderdaad, in ruime zin, een stevigere variant van de voorloper van datzelfde pilsje.

De oorsprong van ons bockbier

In München experimenteerde men met ondergisting, dezelfde techniek waarmee pilsener gebrouwen wordt. Maar in de vroegste jaren brouwde men dit met donkerder mout: tot op de dag van vandaag vindt je er ‘Münchener Dunkel’, eigenlijk een amberkleurig en pilsachtig bier. Maak je daar een zwaardere variant van, dan heb je de oorsprong van ‘ons’ bockbier te pakken. Het zwaardere, ondergistende en relatief donkergekleurde bier kwam naar Nederland aan het eind van de negentiende eeuw en ontwikkelde zich niet alleen tot een seizoenspecialiteit maar werd ook donkerder van kleur en bitterzoet van smaak.

Bockbier varianten

Tegenwoordig kennen we in Nederland heel veel varianten van dat traditionele herfstige bockbier. Naast de koperblonde en overwegend lichtzoete lente bockbieren (die vrijwel altijd bovengistend zijn) wordt er nu ook veel bovengistend herfst bockbier gebrouwen. Ook wordt er rijkelijk met ingrediënten geëxperimenteerd. Mooie voorbeelden: het tarwebock bier van DAVO (de  Weizenbock) en het Duitse Weihenstephan Vitus. Uiltje Brewing Company brengt de  Apfelstrudel Doppelbock uit: een kanjer waarin je rozijn, slagroom en vanille proeft zonder dat dit in dit bockbier zit. Van Moll levert met Opgebokt een stevige ‘dubbelbock’ en Christoffel won talloze prijzen met haar Bock, terwijl De Molen dit jaar iedereen verrast met  Bok & Poot – inderdaad, het resultaat van de ontmoeting tussen bockbier en bokkenpootjes!

De bierrevolutie zie je zo ook weerspiegeld in het bockbier: de laatste tien jaar zijn er ongelooflijk veel smaakvarianten op de markt gebracht. Onze rijke en smakelijke bockbier traditie blijft zodoende in beweging en springlevend! 

Nog een extraatje: lees hier wat onze collega’s van Bier&cO schreven over dit typisch Nederlandse fenomeen.