Biersoorten: jong en niet in beton gegoten
Geplaatst door Rick Kempen, bierambassadeur van Bier&cO on 3rd Jul 2024
Er bestaan tegenwoordig zoveel biersoorten dat zelfs de meest gepassioneerde bierliefhebber het overzicht kan verliezen. Er is voor ieder wat wils, waardoor je je biertje perfect kunt afstemmen op het weer, je stemming of het bijpassende gerecht. Voor degenen die nieuwsgierig zijn naar de herkomst en de creatie van verschillende biersoorten, hebben we alle antwoorden in deze blog verzameld. Reden genoeg voor Dare to Drink Different om eens dieper in biersoorten te duiken en je wat meer uitleg erover te geven!
Historie van biersoorten
Het klinkt misschien gek, maar biersoorten gebruiken we nog niet eens een halve eeuw. Daarvoor spraken we vooral over de geografische herkomst van het bier. Zelfs pilsener, nog steeds de meest gedronken bierstijl ter wereld, is in essentie niets anders dan een geografische duiding: bier, afkomstig uit Plžn, een stad in Tsjechië.
Het was de Engelse bierschrijver Michael Jackson die er als eerste echt werk van maakte. In zijn Bieratlas deelde hij bieren in op overeenkomsten in smaak, kleur en brouwmethode. Hij groepeerde die als ‘stijl’ vanwege die overeenkomsten: je snapt waarom IPA’s en stout op die manier een stijl werden.
Eigenlijk deed de Engelse bierexpert Jackson precies wat er daarvoor gebeurde. Voordat transport over langere afstand het mogelijk maakte ingrediënten van elders te gebruiken, brouwde men met wat lokaal voorhanden was en op eenzelfde manier. Daardoor smaakten alle bieren uit die streek hetzelfde, precies wat er met een bierstijl bedoeld wordt. Hamburger, Münchener, Luiks Wit of Nijmeegse Mol: geografische aanduidingen die feitelijk de voorloper van een bierstijl zijn!
Niet in beton gegoten
Niets is onveranderlijk, ook bier niet. Nieuwe technieken en veranderende ingrediënten maken dat elk brouwsel zijn eigen karakter heeft. Tegenwoordig proef je dat vrijwel nooit: brouwers mikken op consistentie. Dat wilden ze vroeger ook wel, maar dit konden ze destijds nog niet. In de afgelopen anderhalve eeuw hebben we zoveel nieuwe technieken ontdekt of uitgevonden dat een bier nu fundamenteel anders is dan 150 jaar geleden. Het maakt dat biersoorten niet onveranderlijk zijn. Ook worden er steeds nieuwe gecreëerd: kijk maar naar de eindeloze lijst ondersoorten van IPA. De meeste daarvan bestaan nog geen vijftien jaar…
Session IPA is daar een mooi voorbeeld van: die leggen we dus graag nog eens voor je uit. We pakken meteen deze stijlen mee: cider, Weizen, pilsner, fruitbier en Mexican style. Cider en Mexican zijn, samen met Session IPA, mooie voorbeelden van stijlen die pas recent enorm in de belangstelling zijn komen te staan. Weizen, fruitbier en pilsner zijn al veel langer bekend en ook mateloos populair!
Nieuwe, hippe biersoorten
Cider
Toegegeven: het is geen bierstijl, want er komt geen graankorrel aan te pas. Maar in landen als Engeland en Ierland staat het al jaren op tap in de pub, gebroederlijk naast de stouts, IPA’s en lagers. We scharen cider dus onder de biersoorten, op Untappd doen ze er ook niet moeilijk over!
Cider is vergist appelsap, niets meer of minder. Van zeer droog tot mild zoet en altijd sprankelend, maar verwar het niet met de Franse variant. Die veel zwaarder is in alcohol en meer een wijnachtig karakter heeft. Engelse cider is vaak droog en heeft meer alcohol dan de Ierse versie, die ook zoeter is. Verder zijn er nog varianten die met perensap worden gemaakt (en officieel ‘perry’ heten) of met bessen, dat noem je dan ‘berry’.
Sinds begin deze eeuw is cider steeds meer populariteit aan het winnen in Nederland. Vaak wordt het uit de fles gedronken in een glas met ijsklontjes voor een lange, koele en verfrissende smaakervaring.
Mexican style
Lang werd dit niet als een aparte bierstijl gezien, de basis is pilsner. Maar sinds we onderscheid maken tussen Italiaans pils (gedrooghopt), Duits pils (knapperig bitter en stevig gehopt) en bijvoorbeeld American lager (heel licht, mede door het gebruik van rijst en maïs), wordt Mexican ook als een substijl gezien.
De belangrijkste kenmerken zijn ook hier dat het licht en gemakkelijk wegdrinkt. De smaak van deze biersoort is zeer toegankelijk en zeker niet zo bitter als de meeste Europese pilsners. Het roept de sfeer op van een ontspannen middag aan het strand, al dan niet in een hangmat.
Session IPA
Deze biersoort is ontstaan op de vloedgolf van de bierrevolutie, waarvan IPA de grote vaandeldrager is. Session refereert aan de Engelse uitdrukking ‘sessionable’, wat zoveel betekent als ‘lekker doordrinkbaar’. Die doordrinkbaarheid zit ‘m hier vooral in het feit dat het lager alcoholische bieren dan de ‘grote’ broer zijn, die meestal meer dan 5.5% bevat. Session IPA’s zitten tussen de 3% en 4.5%.
Natuurlijk speelt aromatische hop hier de hoofdrol: geuren die je doen denken aan tropisch fruit, citrusvruchten of juist vers gemaaid gras staan daarbij centraal. Al die zaken zitten natuurlijk niet in het bier, maar die suggestie wordt volledig gewekt door de gebruikte hopsoorten. Deze zijn op hun beurt vooral afkomstig uit de ‘nieuwe wereld’: Amerika, Nieuw-Zeeland en Australië. Europese hopsoorten, vooral de ‘nobele hoppen’, hebben eerder de rol om bitterheid aan het bier mee te geven.
Klassieke biersoorten
Weizen
Stokoud: men brouwde al tarwebier in de veertiende eeuw. Tarwebier?! Jazeker: het Duitse woord ‘Weizen’ betekent tarwe. De Belgische variant witbier is dus het gevolg van een vertaalfout: het bier ziet er weliswaar wit uit, en Weizen klinkt als Weiss (wat ‘wit’ betekent), maar had eigenlijk moeten worden vertaald als ‘tarwebier’.
Het grote verschil met witbier is tweeledig: het Duitse Weizen gebruikt alleen vier de basis ingrediënten (water, graan, hop en gist, zoals het Reinheitsgebot dat voorschrijft) terwijl witbier altijd kruiden en specerijen bevat (denk aan anijs, koriander, kruidnagel en sinaasappelschil). Daarnaast brouw je witbier met ongemoute tarwe en Weizen met gemoute tarwe. Het geeft witbier een iets scherper, zuurder tintje dan Weizen.
Karakteristiek bij deze biersoort is het bananen-aroma. Banaan zit er, mede vanwege dat beroemde Reinheitsgebot, niet in natuurlijk. Die suggestie komt puur en alleen van de gebruikte gist. Het maakt deze bierstijl tot een absolute favoriet, of dat nu op een zomers terras is, of na een heerlijke dag skiën bij de après-ski!
Fruitbier
De naam zegt het al: bier, waarin fruit is gebruikt als belangrijke smaakmaker. Het is eeuwenlang een praktische oplossing geweest: in tijden waarin het brouwproces nog niet optimaal onder controle was, vervulde het de rol van smaakverrijker om bederf te overstemmen. Tegenwoordig hoeft dat niet meer en hangt fruit de slingers op in het bier!
Bij lambiek worden kersen gebruikt om er kriek mee te maken; veel stevige bieren kennen we tegenwoordig met een ‘rouge’ variant, waarin rood fruit een hoofdrol speelt. Diezelfde hoofdrol speelt rood fruit bij het unieke Rodenbach foederbier, waarmee het populaire Fruitage by Rodenbach wordt gemaakt. Puur natuur, dat proef je!
Pilsner
We hadden het er al even over, pilsner is de meest gedronken bierstijl ter wereld. Best knap, in aanmerking genomen dat het pas sinds 1842 bestaat. In dat jaar opende de Tsjechische stad Plžn het nieuwe stadsbrouwhuis. De lokaal geteelde gerst en hop bleek in combinatie met het superzachte rivierwater, de winnende combinatie te zijn voor een goudgele, kraakhelder en superverfrissende bierstijl. In de volgende decennia veroverde het de wereld: zo’n veertig jaar geleden was het zó dominant dat 99% van al het bier wereldwijd, van het pilsnertype was.
Tegenwoordig is dat minder, maar nog steeds is grofweg 1 op de vijf gedronken bieren een pils. Het belangrijkste kenmerk, naast de eerder genoemde punten, is de briljante eenvoud: niets geen uitzinnige aroma’s zoals een IPA, niets geen indrukwekkende donkere kleur zoals een Stout en niets geen wonderlijke smaak of mondgevoel als een smoothie sour: gewoon, rechttoe, rechtaan fris, crisp en dorstlessend.
Geniet van de verschillende biersoorten
De diversiteit aan biersoorten is een testament aan creativiteit en innovatie binnen de bierwereld. Van oude klassiekers zoals Weizen en Pilsner tot nieuwe favorieten als Session IPA en Mexican style, elke bierstijl biedt een unieke ervaring en draagt bij aan de rijke tapestry van het brouwersambacht. Of je nu een fan bent van de droge, sprankelende smaak van cider of de verfrissende eenvoud van een goed gekoelde pilsner, er is altijd een bier dat perfect bij je smaak en gelegenheid past. Bij Dare to Drink Different vind je een uitgebreide selectie van deze biersoorten, klaar om door jou ontdekt te worden. Dus, durf te experimenteren, probeer eens een nieuwe biersoort en ontdek de oneindige mogelijkheden die de wereld van bier te bieden heeft. Proost!